Tytuł: Spellsinger
Autor(zy): Alan Dean Foster
Tłumaczenie: Jarosław Kotarski
Rok wydania: 1983 (ENG), 1996 (PL)
Wydawnictwo: Phantasia Press (ENG), Rebis (PL)
Dlaczego w bazie: Seria Spellsinger jest bardzo żółwią serią książkową, za sprawą jednej z postaci, zwącego się Clothahump maga. Pierwszy tom ma tytuł taki sam jak cała seria i ma ogromną ilość fragmentów w których tenże żółw się przewija, poniżej prezentujemy więc jedynie jedenaście wybranych przez nas fragmentów, zaledwie mały wycinek żółwiej obecności. Niestety, polskie tłumaczenie momentami pozostawia sporo do życzenia.
Pierwszy fragment to scena w której główny bohater poznaje żółwiego maga:
– I gdzie w końcu jest ten twój leniwy pryncypał? – spytał Jon-Tom, patrząc na Poga.
– TUTAJ! – zagrzmiało za jego plecami.
Jon-Tom obejrzał się ostrożnie i oniemiał – nie było powiewającej szaty, brody i sześciu stóp wzrostu. Z jego wyobrażeniem zgadzały się jedynie okulary w grubej, rogowej oprawie, jakimś cudem trzymające się właściwego miejsca, choć trudno byłoby określić, że znajdowały się na nosie: żółwie w zasadzie nie mają nosa jako takiego. Bowiem mag, ściskający jakąś księgę w krótkiej łapie o grubych palcach, był żółwiem, i to o dobrą stopę niższym niż Mudge.
– Nie chciałem pana obrazić – Jon-Tom odzyskał zdolność mowy. – Ale jestem tu obcy i…
– Nie ma o czym mówić, mój chłopcze – głos żółwia wrócił do normalnego natężenia, całkiem przyjemnego dla ucha.
– Trudno mnie obrazić, inaczej niezbyt długo wytrzymałbym z tym latającym impertynentem. Jedną chwileczkę…
Spojrzał na swoje pancerne popiersie, z którego wystawały dwa rzędy kościanych uchwytów, i na chybił trafił pociągnął kilka. Ukazały się miniaturowe szufladki.
– Jedyny sposób, żebym miał przy sobie naprawdę potrzebne ingrediencje – wyjaśnił, grzebiąc w jednej zawzięcie.
– Ale jak… to nie boli? – zreflektował się młodzian.
– Skądże zachichotał mag. Użyłem tego samego sposobu, dzięki któremu powiększyłem wnętrze tego drzewa, nie musząc przy tym powiększać zewnętrza.1
Drugi fragment mówi conieco o charakterze Clothahumpa:
Niedowierzająco pomacał miejsce jeszcze niedawno bolące i zamarł z wytrzeszczonymi oczyma.
– No, bez przesady – Clothahump odwrócił się skromnie nadmiar uznania mnie peszy.
– Ale jak…
– Zaklęcie leczy, mój chłopcze.
– To po co była ta zupa?
– Bo ja też muszę zjeść śniadanie – uśmiechnął się złośliwie żółw, na ile mu na to pozwoliła fizjonomia. A poza tym skutecznie odwróciło to twoją uwagę od procesu leczenia. Część pacjentów źle reaguje na widok samozasklepiających się ran, więc należy ich albo uśpić albo zająć czymś innym. Z zasady wybieram to drugie, gdyż tak jest prościej. Nie mówiąc już o tym, że byłem głodny. 2
Trzeci fragment dotyczy ewolucji inteligencji w świecie książki:
– Niech będzie. Wracając do króliczych jaj: rozumiem, że króliki też są inteligentne?
– Wszystkie ssaki są inteligentne, nie licząc kopytnych, i to od początku dziejów. Kopytne nie są prawdopodobnie dlatego, że nigdy nie potrafiły wykształcić chwytnych kończyn, co jest, jak wiadomo, nieodzowne do rozwijania inteligencji. Ptaki także są inteligentne, a z gadów i płazów jedynie żółwie i żaby. No i naturalnie mieszkańcy Gossameringue i Greendowns, o których im mniej się mówi, tym lepiej… Tak, młodzieńcze, teraz powstaje pytanie: skoro nie mogę cię odesłać do domu, co mam z tobą zrobić?3
Kolejny fragment pokazujący charakter żółwia:
– Jesteś draniem z zawodu, a pijakiem i babiarzem z powołania – poprawił go żółw. – Nie bardzo się po prawdzie nadajesz na opiekuna kogoś tak młodego, ale w umysłowej pustyni, jaką jest Lynchbany, i tak nie znajdę nauczyciela, a ty przynajmniej zachowałeś resztki przyzwoitości. I dlatego zgłosiłeś się na ochotnika.
– A jak zmienię zdanie?
Clothahump podwinął nie istniejące rękawy i oznajmił spokojnie:
– To gratis zmienię cię na stałe w człowieka i to bez wąsów, żebyś miał więcej gołej skóry.
– Nie, nie, ja tylko żartowałem, Wasza Czarnoksięskość! – zaprotestował poważnie przestraszony Mudge. – Skoro los zdecydował, żebym się zaopiekował tym osobnikiem, to nie będę się sprzeciwiał losowi!
– Rozsądna decyzja! Jesteś niegłupi, tylko potrzebujesz właściwych argumentów. No, to przewodnika już mamy, pozostaje kwestia funduszy.4
Refleksja na temat Clothahumpa:
I jedynym, który tak naprawdę zdawał sobie sprawę z zagrożenia, był komicznie wyglądający żółw. Komicznie zresztą jedynie na pierwszy rzut oka – nawet starzy cwaniacy, jak Pog czy Mudge, odnosili się doń ze swoistym szacunkiem, a on sam mógł wręcz namacalnie przekonać się o umiejętnościach maga, na którym spoczywała odpowiedzialność za losy nie jednego, ale przynajmniej dwóch światów…5
Kolejny fragment:
– A więc w końcu to nie tylko twoja wina – podsumowała Flores, gdy żółw skończył, kierując te słowa do Jon-Toma. – Skoro sytuacja jest tak poważna, to na co czekamy?! Trzeba im pomóc!
– Godna najwyższej pochwały decyzja – przyznał z podziwem Clothahump. – Błyskawicznie się adaptujesz, moja droga, prawdziwa szkoda, że nie jestes inżynierem… jesteś jednak większa i silniejsza niż większość z nas. Umiesz walczyć?6
Conieco o naturze Clothahumpa i jego wieku:
– To nie jest do końca tak, Mudge. Jeśli mag tej klasy twierdzi, że zagrożenie jest tak poważne, to musi mieć rację. Należy mu pomóc, bo i o naszą skórę chodzi.
– Chodziloby, gdyby miał rację, ale zapominasz, złotko, ze on czasami bywa genialny, a czasami zdziadziały. Jak się ma ponad dwieście lat, to nawet na opancerzonym magu musi się to jakoś odbić, Skleroza to jedno, a poza tym myślę, że przesadza z tą groźbą ze strony Chityniaków.
– Mylisz się: widziałam i słyszałam o nich wystarczająco dużo, by zgodzić się z nim. W dodatku ma też rację co do naszych perspektyw na najbliższą przyszłość, a własciwie ich braku. To, czy jest szalony, czy nie, to jego zmartwienie, nie nasze.
– Obyś miała rację, złotko. Mudge westchnął z rezygnacją. Chociaż byłbym spokojniejszy, gdyby wiekowy mag trochę dokładniej określił, ile konkretnie ma nam zamiar zapłacić. Wiesz, magowie znają słowa, o których my nie mamy pojęcia, więc łatwiej jest im używać innych, które znają wszyscy, ale na swój sposób…
– Chcesz powiedzieć, że nas okłamał?!
– Nie, ale są różne rodzaje prawdy: tego, co on uważa za dobrą płacę, ja nie muszę uważać za dobrą pensję. Dobra, i tak nic na to nie poradzimy, chodźmy zobaczyć co porabia reszta. Martwi mnie Jon-Tom; nadal tęskni za domem, a obecność tej dziewczyny może mu przynieść więcej kłopotów niz pożytku, zwłaszcza że się w niej zabujał.7
Kolejny interesujący fragment z Clothahumpem:
– Nie wysilaj się. Przez całą drogę musiałabym się oganiać od uścisków. Za długo się znamy, stary lumpie.
– Szkalują mnie!
– Skoro tak uważasz. – Wspięła się zwinnie na pierwsze siodło i dodała: – Proszę siąść za mną. Zaufanie zaufaniem, a skorupa skorupą.
– Moja droga, mogę cię zapewnić, że nawet przez myśl mi nie przeszło… w głosie żółwia słychać było urazę.
– Wszyscy tak mówią mruknęła ale póki co, zaryzykuję.
Clothahump spróbował usiąść z wynikiem raczej miernym – krótkie nogi i waga skorupy skutecznie udaremniły ten samodzielny wysiłek. Widząc to, Jon-Tom złapał go pod ramiona, uniósł, i przy pomocy Talei umieścił w siodle, co nie ujęło żółwiowi powagi. Korzystanie z magii przy tak prozaicznej czynności w ogóle nie wchodziło w grę – było bowiem wbrew zasadom starego żółwia.8
Clothahump czarujący:
Clothahump stanął wewnątrz bliższego symbolu słońca í po raz pierwszy dał się słyszeć jego głos, recytujący tasiemcowate zaklęcie przy wtórze energicznego machania łapami. 9
Kolejny fragment z Clothahumpem:
Jon-Tom poznał, co to uczucia mieszane: połowa ciała była zziębnięta i mokra od porannej rosy, połowa zaś ciepła i sucha od nieznanego ciężaru. Gdy zmusił się do otwarcia oczu, stwierdził, że owym ciężarem była wtulona weń Flor, z glowa spoczywajaca w zagięcim je ramienia. Nieco za nią widoczny był Clothahump, a raczej jego skorupa, gdyż żółw na noc wciągnął kończyny i głowę, zwyczajem swego gatunku. Dalsze obserwacje przerwał mu nagły ruch za plecami, toteż odruchowo sięgnął po lagę.
– Spokojnie rozległ się glos Talei, i ona sama pojawiła się w jego polu widzenia. – Jesli kiedy cię zabiję, to na pewno nie we snie!
Zręcznie przekroczyła śpiącą parę i podeszła do spoczywającej pod krzakiem skorupy.
– Pobudka! oznajmiła, pukając w nią energicznie.
Po chwili wysunęła się głowa i górne kończyny, z których jedna dzierzyła okulary. Zostały one natychmiast umieszczone we właściwym miejscu, a dopiero potem spod skorupy wyłoniły się łapy i mag przez chwilę znieruchomiał na czworakach. Odepchnął się energicznie, siadł i po chwili oznajmił, stojąc:
– Nie jestem przyzwyczajony do tak niecywilizowanych manier, panienko. Gdybym był mniej wyrozumiałej natury…10
Ostatni wybrany przez nas fragment, ponownie oczywiście o Clothahumpie:
Clothahump faktycznie podszedł do nich i przyjrzał się Mudge’owi z prawdziwym żalem.
– Mudge, czy nigdy nie przyszło ci do tego kosmatego Iba, że jeśli potrafiłem ściągnąć tu sił natury przez połowę wszechświata, to także potrafię usłyszeć, co się mówi ledwie o parę jardów za moimi plecami? – spytał poważnie.
– O, kurczę! – zmartwił się wydra. – Wszystko?
– Prawie wszystko. Och, przestań się zachowywać jak rozpieszczony bachor: nie zamierzam cię karać za prywatne wyrażanie opinii, którą głosisz publicznie, i to od dawna.
Mudge odetchnął z widoczną ulgą.
– Nie pomyślałem o zaklęciu podsłuchowym – przyznał.
– Bo faktycznie go nie użyłem. Prawdę mówiąc, mam doskonały słuch… moze jako wyrównanie słabego wzroku. Clothahump przyjrzał się Cazowi i dodał: – Słyszałeś pan, co nasz wspólny znajomy sądzi o całej sprawie. Jeśli wolno, wyjaśnię, dlaczego nie uważam tej wyprawy ani za „krucjatę”, ani za starczą demencję…11
1. ”Now where’s this lazy old so-called wizard of yours?” Jon-Tom asked Pog.
”OVER HERE!” a powerful voice thundered.
Shaking lest his discourteous remark had been overheard, Jon turned slowly to confront the renowned Clothahump. There were no flowing robes or white beard, no peaked hat or cryptically marked robe. But the horn-rimmed glasses were present. Somehow they remained fixed above a broad, rounded beak, just above tiny nostrils. The glasses did not have arms extended back and behind ears, since a turtle’s ears are almost invisible.
A thick book clutched in one stubby-fingered hand, Clothahump waddled over to join them. He stood a good foot shorter than Mudge.
”I mean no disrespect, sir,” Jon had the presence of mind to say. ”I didn’t know you were in the room and I’m a stranger here and I…”
”Tosh, boy.” Clothahump smiled and waved away the coming apology. His voice had dropped to normal, the wizardly thunder vanished. ”I’m not easily offended. If I were I wouldn’t be able to put up with _him_.” He jerked a thumb in Pog’s direction. ”Just a moment, please.”
He looked down at himself. Jon followed the gaze, noticing a number of small knobs protruding from the wizard’s plastron. Clothahump tugged several, revealing tiny drawers built into his front. He hunted around for something, mumbling apologies.
”Only way I can keep from losing the really important powders and liquids,” he explained.
”But how can you… I mean, doesn’t that hurt?”
”Oh heavens no, boy.” He let loose an infectious chuckle. ”I employ the same technique that enables me to enlarge the inside of my tree without enlarging the outside.”
2. Tentatively he pressed the formerly bleeding region. Nothing. He turned an open-mouthed stare of amazement on the turtle.
”Please.” Clothahump turned away. ”Naked adulation embarrasses me.”
”But how…?”
”Oh, the incantations healed you, boy.”
”Then what was the purpose of the stuff” in the bowl?”
”That? Oh, that was my breakfast.” He grinned as much as his beak would allow. ”It also served nicely to distract you while you healed. Some patients get upset if they see their own bodies healing… sometimes it can be messy to look upon. So I had the choice of putting you to sleep or distracting you. The latter was safer and simpler. Besides, I was hungry.
3. ”You said that a rabbit would resist giving up a foot. Are rabbits intelligent also?”
”Lad, lad.” Clothahump settled tiredly into the couch, which creaked beneath him. ”All the warm-blooded are intelligent. That is as it should be. Has been as far back as history goes. All except the four-foot herbivores: cattle, horses, antelopes, and the like.” He shook his head sadly. ”Poor creatures never developed useful hands from those hooves, and the development of intelligenee is concurrent with digital dexterity. ”The rest have it, though. Along with the birds. None of the reptiles save us turtles, for some reason. And the inhabitants of Gossameringue and the Greendowns, of course. The less spoken about them, the better.” He studied Jon-Tom. ”Now since we can’t send you home, lad, what are we going to do with you…?”
4. ”You’re a roustabout by trade, and a drunkard and lecher by avocation,” countered Clothahump with considerable certitude. ”You’re far from the ideal guardian for the lad, but I know of no scholars to substitute, feeble intellectual community that Lynchbany is. So… you’re elected.”
”And if I refuse?”
Clothahump rolled up nonexistent sleeves. ”I’ll turn you into a human. I’ll shrink your whiskers and whiten your nose, I’ll thin your legs and squash your face. Your fur will fall out and you’ll run around the rest of your life with bare flesh showing.”
Poor Mudge appeared genuinely frightened, his bravado completely gone.
”No, no, your sorcererness! If it’s destined I take the lad in care, I ain’t the one t’ challenge destiny.”
”A wise and prosaic decision.” Clothahump settled down. ”I do not like to threaten. Now that the matter of a guide is settled, the need of money remains.”
5. Somewhere in this world a terror beyond his imagining swelled and prepared. He pictured Clothahump again: the squat, almost comical turtle shape with its plastron compartments; the hexagonal little glasses; the absentminded way of speaking; and he forced himself to consider him beyond the mere physical image. He remembered the glimpses of Clothahump’s real power. For all the insults Pog and Mudge levied at the wizard, they were always tinged with respect.
So on those rounded–indeed, nonexistent–shoulders rested possibly not only the destiny of one, but of two worlds: this, and his own, the latter dreaming innocently along in a universe of predictable physics.
6. ”Then it wasn’t entirely your fault. I think I understand. _El tortuga_ was very enlightening.” She turned and waved around the chamber. ”Then what are we waiting here for? We have to help these people as best we can.”
”That is most commendable of you,” said an admiring Clothahump. ”You are a most adaptable young lady. It is a pity you are not the eng’neer we sought, but you are bigger and stronger than most. Can you fight?”
7. ”It’s better that we go,” she told him. ”I’ve been thinking, Mudge. If a wizard as great as Clothahump says that the danger is so great, then we must help fight it if we can.”
”I don’t think you follow me thoughts, luv. This wizard Clothahump, 'e’s a brilliant one, all right. But 'e 'as lapses, if you know wot I mean.” He tapped his head with one furry fist.
”You’re saying he’s senile.”
”Not all the time, no. But 'e _is_ two 'undred and ought odd years old. Even for a wizard o’ the hard-shell, that’s gettin’ on a bit, wot? I’m a thinkin’ 'e’s overexaggeratin’ this 'ere Plated danger.”
”Sorry, Mudge, I don’t agree with you. I’ve seen and heard enough to convince me he’s more sane than senile. Besides,” she added with a disdainful air, ”he was right in that we have no immediate prospects. In fact, it would do us good to get out of this area for a while. He’ll pay us to do that. So we’re doing right if he’s mad and right if he’s not.”
Mudge looked resigned. ”Maybe so, luv. Maybe so. Though I wish 'e’d been a bit more specific in spellin’ out just wot 'e meant by 'worth our while.”’
”What do you mean?”
”Sorcerers 'ave the use o’ words that you and I ain’t privy to, luv. So it stands t’ reason they could be more subtle when it comes t’ the employin’ o’ more familiar ones.”
”Mudge! Are you saying he lied to us?”
”No. 'E couldn’t do that, not and keep 'is wizardry powers. But there be direct truth and then there be spiral truth, as me sainted mother used t’ tell me.”
8. ”Get to your own saddle, you mange-mouthed mucker. D’you honestly think I’d let you sit that close to me?”
”Talea sweets, you 'ave poor Mudge all wrong.”
”Sure I do.” She mounted the lead saddle, spoke down to Clothahump. ”You can ride behind me. I trust your hands, and we’ve a shell between us.”
”I can assure you, my dear,” said the wizard, sounding slightly offended, ”that I have no intentions in the slightest of…”
”Yeah, that’s what they all say.” She slipped both boots into her stirrups. ”But come on and get aboard.”
Clothahump struggled with the high seat, puffing alarmingly. His short legs and great weight rendered mounting all but impossible. Jon-Tom moved forward and got his arms and shoulders beneath the considerable bulk. It was against Clothahump’s principles (not to mention his ego) to use magic to lift himself into the saddle. With Jon-Tom pushing and Talea pulling he managed to make it with a minimum of lost pride.
9. Clothahump had taken a stance in the center of the near sun drawing. They could hear his voice for the first time, raised in chant and invocation. His short arms were above his head, and his fingers made mute magic-talk with the sky.
10. Instead of moving and waking her, he used the time to study that perfect, silent face. She looked so different, so childlike in sleep. Further to his left slumbered the silent shape of the wizard.
With his head and limbs retracted Clothahump was a boulderish form near a clump of bushes. Jon-Tom started to look back down at his sleeper when he became aware of movement just behind him. Startled, he reached automatically for his war staff.
”Rest easy, Jon-Tom.” The voice was less reassuring than the words it spoke. Talea moved down beside him, staring morosely at the recumbent couple. ”If I murder you, Jon-Tom, it won’t ever be in your sleep.” She stepped lithely over them both and trotted over to Clothahump.
She bent and rapped unceremoniously on the shell. ”Wake up, wizard!”
A head soon appeared, followed by a pair of arms. One hand held a pair of spectacles which were promptly secured before the turtle’s eyes. Then the legs appeared. After resting a moment on all fours, the wizard pushed back into a squat, then stood.
”I am not accustomed,” he began huffily, ”to being awakened in so brusque a fashion, young lady. If I were of less understanding a mind…”
11. Clothahump had waddled over to them. Now he looked sorrow-ingly down at Mudge. ”My dear otter,” he said, peering over his spectacles, ”do you never stop to consider that one who is capable of calling up elemental forces from halfway across the universe is also quite able to hear what is being said only a few yards behind him?”
Mudge looked startled. ”You 'eard everythin’, then?”
”Most everything. Oh, don’t look like a frightened infant. I’m not going to punish you for expressing in private an opinion you’ve made no secret of in public.”
The otter relaxed slightly.
”I didn’t imagine you might 'ave a 'earin’ spell set on yourself, Your Niceness.”
”I didn’t,” explained the wizard. ”I simply have very good hearing. A compensation perhaps for my weak eyesight.” He regarded the watchful Caz. ”You, sir, you have heard what our mutual friend thinks. Allow me to explain further, and then see if you think our 'crusade’ is so insane.”
Autor: XYuriTT
